Anadolu'daki İlk Çiftçiler Tarımı Benimseyen Yerel Avcı-Toplayıcılardı!

Max Planck İnsan Tarihi Bilim Enstitüsü'nden bilim insanları önderliğinde bir ekip İngiltere, Türkiye ve İsrail'den bilim insanları ile işbirliği içerisinde,  15.000 bin yıl yaşlı bir Anadolu avcı-toplayıcısından elde edilen ilk genom çaplı verileri de içeren 8 tarih öncesi bireye ait kalıntıları incelediler ve Anadolu'daki ilk çiftçilerin yerel avcı-toplayıcıların doğrudan torunları olduklarını buldular.

Tarım yaklaşık 11.000 yıl önce bugünkü Irak, Suriye, İsrail, Lübnan, Mısır ve Ürdün'ün yanı sıra güney Anadolu ve batı İran'ın saçaklarını içeren bir bölge olan Bereketli Hilal'de geliştirildi. MÖ 8.300'le birlikte Orta Anadolu’ya, bugünkü Türkiye'ye yayılmıştır.  Bu erken dönem Anadolu çiftçileri daha sonra Avrupa'ya göç etmiş ve bu yeni geçim stratejisini ve genlerini getirmişlerdir. Bugün günümüz Avrupalılarının soylarının en büyük bileşeni, bu Anadolu çiftçilerinden geliyor. Ancak uzun süredir tarımın Anadolu'ya böyle göç eden çiftçiler tarafından mı yoksa yerel avcı-toplayıcıların komşularından görüp tarımı benimsedikleri konusu tartışılmaktadır.

Max Planck İnsan Tarihi Bilim Enstitüsü'nün öncülüğünde, Birleşik Krallık, Türkiye ve İsrailli bilim insanlarıyla işbirliği içinde olan uluslararası bir bilim ekibi tarafından yapılan ve Nature Communications'da yayınlanan yeni bir çalışma, Anadolu avcı toplayıcılarının gerçekten çiftçiliği benimsediklerini ve daha sonra Anadolu çiftçilerinin 7.000 yıldan fazla bir süre boyunca istikrarlı kalan bir gen havuzunun soyundan geldiklerini gösteren mevcut arkeolojik kanıtları doğrulamaktadır.

Yerel avcı-toplayıcılar tarımsal bir yaşam tarzı benimsemişlerdir.

Bu çalışma için araştırmacılar 8 kişinin antik DNA'sını analiz etmiş ve ilk kez 15.000 yıllık bir Anadolu avcısı-toplayıcısından elde edilen bütün genom verilerini elde etmeyi başarmışlardır. Bu sonuç ekibe, o kişinin DNA'sını daha sonra gelen Anadolu çiftçileriyle ve komşu bölgelerden gelen bireylerle nasıl karşılaştıklarını anlayabilmek için olanak sağladı. Ayrıca, araştırmada yeni analiz edilen bireyleri 587 eski birey ve 254 günümüz popülasyonundan mevcut verilerle karşılaştırdılar.

Araştırmacılar, erken dönem Anadolu çiftçilerinin atalarının büyük çoğunluğunu (yüzde 90) araştırmadaki Anadolu avcısı-toplayıcısına bağlı bir nüfustan aldıklarını buldular. Max Planck İnsan Tarihi Bilim Enstitüsü'nden Michal Feldman:“ Bu, Orta Anadolu'da iklim ve geçim stratejisindeki değişikliklere rağmen beş bin yıldan uzun bir süredir genetik bir istikrar olduğunu gösteriyor.” dedi.

Çalışmanın üst düzey ortak yazarı Choongwon Jeong:" Sonuçlarımız, daha önceki arkeolojik kanıtlara ek olarak, genetik destek sağladı; bu Anadolu’nun, erken dönem çiftçilerin Bereketli Hilal’den Avrupa’ya geçişinde yalnızca bir basamak taşı olmadığını gösteriyor. Aksine, yerel avcı-toplayıcıların tarımsal geçime yol açan fikirleri, bitkileri ve teknolojiyi benimsedikleri bir yerdi.” dedi.

Komşularla genetik etkileşimler daha fazla çalışmayı gerektirir

Araştırmacılar, Anadolu atalarının ana bileşenin uzun vadeli istikrarına ek olarak, aynı zamanda komşuları ile etkin bir etkileşim modellerinin olduğunu bulmuşlardır. MÖ 8,300-7,800 yılları arasında Anadolu’da çiftçiliğin yapıldığı tarihte, araştırmacılar yerel halkın bugün İran ve Kafkasya’da yaşayan komşu nüfusun yaklaşık% 10’unun genetik katkısına sahip olduğunu bulmuşlardır. Bununla birlikte, MÖ 7000-6000 yılları arasında yaşayan Anadolu çiftçilerinin atalarının yaklaşık yüzde 20'si Doğu Akdeniz Bölgesi'nde yaşayanlardan gelmektedir.

Çalışmanın kıdemli yazarı Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü'nden Johannes Krause:" Üzerinde çalışmakta olduğumuz genomlarda hem zaman hem de coğrafya açısından büyük boşluklar var. Bu, daha ince genetik etkileşimlerin nasıl gerçekleştiğini söylemeyi zorlaştırıyor-kısa vadeli büyük insan hareketleriyle mi, yoksa daha sık ama düşük seviye etkileşimlerinden mi geçti?" dedi. Araştırmacılar, bu ve komşu bölgelerdeki daha fazla araştırmanın bu soruları cevaplamaya yardımcı olabileceğini umuyorlar.

KAYNAK: phys.org