Nasıl " İnsan" Olduk?

New York Times'ın ödüllü köşe yazarı ve aynı zamanda 13 bilimsel kitabın yazarı olan Carl Zimmer insanın evrim süreci hakkında yakınlarda bir yazı kaleme aldı.

Evrim, erken homininlerden modern insanlara doğru düz bir çizgi çizmedi. Bir noktada, gezegeni birçok yakın akrabalarımızla paylaştık.

Zimmer;yakınlarda insanın evrimi hakkında bildiklerimizin kısa bir özeti şeklinde 5 yıl önce makale yayınlayan bir bilim insanı ile görüşmüş. Bu görüşmede bu bilim insanı:" Şu an bu makalede yazan hiçbir şeyi kullanamadığını ve çok az şeyin alakalı olduğunu" belirtmiş.

40 yıl önce bilim insanları atalarımızın diğer maymunlardan nasıl ayrıldıkları ve hominin olarak bilinen yeni türlere nasıl evrimleştiği hakkında çok az şey biliyorlardı. O zamanlar, bilinen en eski hominin fosili, Lucy adında Etiyopya'da bulunan, küçük beyinli bir dişiydi.

Şimdi Australopithecus afarensis olarak bilinen bu fosilin türlerinin, günümüzden yaklaşık 3.85 milyon yıl öncesinden 2.95 milyon yıl önceye kadar yaşadığı bilinmektedir. Lucy ve akrabaları halen maymunsu özellikler taşımakla birlikte;uzun kollar ve kavisli ellere sahiplerdi. Hominin evrimi Lucy'den modern insanlara doğrudan bir yol almış gibi görünüyordu. Cinsimiz Homo'nun bilinen en eski üyeleri daha uzun boylu olmasının yanında yürüme ve koşma için uzun bacakları ve daha büyük beyinleri vardı. Sonunda kendi türümüz Homo Sapiens ortaya çıktı.

Şuan ise Lucy'nin türünün evrimimizin başlangıcı olmadığı açıktır; onun türü soy ağacımızın gövdesi boyunca filizlenen bir daldı.

Araştırmacılar yaklaşık 6 milyon yıl öncesine dayanan hominin fosilleri buldular. Ezilmiş bir kafatası ve bir ayak kemiği kalıntıları daha çok maymunsu özellikler taşıdıklarına işaret ediyordu. Ancak bilinen bu eski homininler bile bizim için çok önemliydi. En azından kısa mesafelerde yürüyebildikleri gözlemlenmiştir. Paleoantopolojistler birçok yeni hominin keşfettiler. Bazıları açıkca Australopithecus afarensis gibi bilenen türlere aitken bazıları o kadar farklıydı ki ayrı hominin türleri olarak değerlendirilmeyi hak ettiler. Tüm bu deneyimler,bilinen 30 farklı hominin türüne ulaşmamızı sağladı. Bu türler milyonlarca yıl boyunca bir arada yaşadı.

Aslında, türümüz bu gezegeni yakın zamana kadar yakın akrabalarıyla paylaştılar.

2017 yılında araştırıcılar, 300.000 bin yıl öncesine tarihlendirilen, türümüze ait en eski fosili Fas'ta buldular. O dönemde Neandertaller halen varlıklarını sürdürmekteydiler. 40.000 yıl öncesine kadar Avrupa ve Asya'da yaşamayı sürdürdüler. Yine o tarihlerde cinsimizin en eski üyelerinden biri olan Homo Erectus'ta yaşamaktaydı. Homo erectus ve Neandertaller paleoantopolojistler için yenidir. Neandertaller 1850'lerde, Homo erectus 1890'larda keşfedildi.

2015 yılında araştırıcılar Güney Afrika'da bir mağarada 250.000 yıl öncesine tarihlendirilen bir fosil keşfettiler. Homo naledi olarak bilinen bu yeni türe ait bulguların incelenmesi sonucunda; Lucy'nin beyin büyüklüğüne benzer ve yapısal olarakta bizimki gibi karmaşık bir beyne sahip olduğu fark edildi. Homo naledi'nin bilek ve diğer el kemikleri insanınkine benzerken uzun ve kavisli parmakları ise daha çok maymunumsu görünümdeydi.

Homo naledi Afrika'da gelişirken, Endonezya'da bugün Flores olarak bilinen bir adada Homo florensis adı verilen gizemli bir tür yaşıyordu. Bu tür oldukça kısa boylu ve Homo naledi'ninkine nazaran daha küçük bir beyin hacmine sahipti. Bu türün Flores adasına en erken 700.000 bin yıl önce geldiği ve 60.000 bin yıl öncesine kadar yaşadığı düşünülmektedir. Elde edilen bulgulara göre Homo florensis'in adada yaşayan cüce filleri avlamak ve kesmek için taştan aletler yaptığı düşünülmektedir.

Günümüzde artık paleoantopolojistler sadece fosillerin büyüklüğü ve şeklini incelemiyorlar. Son 20 yılda genetikçiler, 10 binlerce yıllık fosillerden DNA elde etmeyi öğrendiler.

Sibirya'da bir kıkırdak kemiğini inceleyen araştırıcılar, olağanüstü bir keşifle bugün Denisova insanı olarak bildiğimiz türü keşfettiler.

Görünen o ki, bu gezegene yaklaşık son 40.000 yılda sahip olduk. Belki de diğer türleri geride bıraktık.Belki de evrim piyangosunda şansları yaver gitmedi. Ama yine de bir şekilde halen onlarla yaşıyoruz.

Atalarımız, Neandertallerle'de Denisovalılarla'da yaklaşık 60.000 yıl önce çiftleşti ve bugün milyonlarca insan onların DNA'larını taşıyor.

Resource: New York Times